Tự nhiên thấy rất nhớ những chú chim Kiwi đáng yêu. Những chú chim không biết bay này là một trong những biểu tượng có tính đại diện rất cao cho đất nước và con người New Zealand. Người New Zealand còn được gọi một cách thân mật là người Kiwi.

Loài chim Kiwi có rất nhiều đặc tính đặc biệt. Đặc tính thú vị đầu tiên có lẽ là tuy được xếp vào nhóm chim nhưng Kiwi không bay được. Khi nghe đến đây, chúng ta có thể suy diễn ngay rằng có lẽ chúng không có cánh. Tuy nhiên, trong thực tế chim Kiwi vẫn có cánh – đó là một đôi cánh nhỏ xíu. Thuở hồng hoàng, chim Kiwi được sinh ra ở một vùng đất được mệnh danh là “vùng đất của những loài chim” và vùng đất ấy không có những loài động vật săn mồi. Thế nên chim Kiwi chẳng bao giờ phải sử dụng đến đôi cánh của mình để bay và thoát khỏi các loài thú ăn thịt. Dần dần đôi cánh của chúng teo lại, chỉ còn nhỏ xíu, được giấu kĩ dưới lớp lông màu nâu xám. Thay vì cần đôi cánh để bay, chim Kiwi luôn sử dụng đôi chân để chạy trên mặt đất. Vì vậy, Kiwi có đôi chân chắc khỏe và có thể chạy rất nhanh.

Chim Kiwi cũng là loài ưa hoạt động về đêm. Thế nên môi trường sống ưa thích của chúng là các bụi rậm, hoặc trong hang để chúng có thể dùng chiếc mỏ rất dài của mình tìm kiếm thức ăn. Chim Kiwi có lỗ mũi nằm ở phía cuối mỏ, giúp chúng có khả năng đánh hơi tốt. Tôi biết vườn thú ở thủ đô Wellington có khu dành cho du khách tận mắt ngắm và tìm hiểu về chim Kiwi, tôi háo hức đi xem. Cả khu được thiết kế với lối đi một chiều dài rất tối để phù hợp với đặc tính hoạt động trong bóng đêm của chim Kiwi. Dưới ánh sáng rất yếu của những bóng đèn nhỏ xíu đâu đó, tôi thỉnh thoảng thấy một vài chú chim có bộ lông xám bằng cỡ một con gà chạy vụt qua. Chúng chạy rất nhanh và phát ra những tiếng kêu “kee wee, kee wee”. Tên “kiwi” được cho là xuất phát từ tiếng Maori để mô phỏng tiếng kêu của loài chim này.

Một đặc điểm thú vị nữa là chim Kiwi mẹ có một khả năng siêu phàm – đó là chúng đẻ những quả trứng lớn nhất so với kích cỡ cơ thể của mình. Một quả trứng chim Kiwi có thể lớn bằng 20% kích cỡ chim mẹ. Chúng ta cứ thử liên tưởng so sánh sự vĩ đại này khi biết những em bé khi mới sinh ra chỉ có kích cỡ khoảng 5% cơ thể mẹ mà quá trình vượt cạn đã được cho là đau đớn khủng khiếp rồi. Tôi tưởng tượng cảnh những con chim mẹ chật vật sinh ra những cái trứng khổng lồ. Chim xứng đáng nghỉ thai sản cả năm trời mới đúng, nhưng trong môi trường tự nhiên thì sao có thể! Được cái tạo hóa cũng không quá bất công với chim mẹ. Chim con nhờ có không gian và chất dinh dưỡng dồi dào được cung cấp từ cái lòng đỏ trứng rất lớn, nên khi sinh ra chim con đã phát triển “đủ lông đủ cánh” và cứng cáp để bắt đầu một cuộc sống độc lập. Tôi liên tưởng đây giống như những câu chuyện cổ tích dan gian khi những em bé mới ra đời đã biết chạy nhảy, lớn nhanh như thổi và đi đánh giặc vậy!

 

Chim Kiwi là loài chim rất chung thủy, chúng thường duy trì đời sống “1 vợ – 1 chồng” cho đến hết đời – trung bình khoảng 20 năm. Vào mùa sinh sản chúng hẹn người thương của mình cứ 3 ngày một lần, năm nào cũng vậy trong suốt 20 năm. Kiểu hẹn hò này thật lý tưởng. Có nghĩa là chúng vẫn có cuộc sống tự do độc lập dù đã có bạn đời.

Điều ấn tượng cuối cùng về loài chim không bay dễ thương này là chúng có một trí nhớ xuất sắc. Chúng có thể nhớ rõ những sự kiện đã xảy ra trong vòng ít nhất 5 năm và có thể lâu hơn. Một thí nghiệm đã được thực hiện và những người chăm sóc chim kiwi cho biết chúng có thể bị thiết bị mô phỏng tiếng chim kiwi lùa và nhầm tưởng là tiếng của đồng loại một lần. Nhưng một khi chúng đã biết thì chúng không dể sai lầm tái diễn. Chúng nhớ và phản ứng bằng cách đi lại với bộ dạng hoài nghi, cảnh giác để kiểm chứng cho chắc âm thanh được phát ra có phải là tiếng của một chú kiwi khác hay là âm thanh được mô phỏng. Điều này thật đáng học hỏi. Loài chim Kiwi với một trí nhớ tốt, dường như biết hoài nghi và rút kinh nghiệm gởi cho tôi một thông điệp rằng: với một người thành công, mỗi bước chân lỡ là một bài học giá trị và họ sẽ không cho phép bản thân mặc lại các sai lầm này lần thứ hai. George Benard Shaw nói một câu rất hay: “Thành công không nằm ở việc không bao giờ phạm sai lầm, mà nằm ở việc không bao giờ phạm phải cùng một sai lầm tới lần thứ hai.”